Op 21 september vond in de Tweede Kamer de eerste dag van de Algemene Politieke Beschouwingen plaats. Normaliter is de Miljoenennota aanleiding voor het debat. Hoewel het wel de aanleiding was, was het duidelijk niet het onderwerp van het debat. Het debat ging niet over de begroting, maar over de Nederlandse manier van leven. Waar heb ik dat toch eerder gezien? Oh ja, tijdens het Algemeen Overleg Gezondheidssystemen van 14 september. Het door de PvdA aangevraagde debat ging niet over de versterking van mondiale gezondheidssystemen, maar over iets heel anders.

Daarmee was het Algemeen Overleg Gezondheidssystemen een gemiste kans. Terwijl het debat zo mooi begon. Tweede Kamerlid Roelof van Laar: ‘De PvdA heeft dit debat aangevraagd naar aanleiding van de IOB-evaluatie Voorkomen is beter dan genezen, het nog altijd hoge aantal HIV-besmettingen, de epidemieën Ebola en Zika en de stoel die Nederland sinds kort voor drie jaar in de uitvoerende raad van de WHO zal bekleden. Aanleiding genoeg.’ Daar zijn wij het hartgrondig mee eens.

Maar helaas, het mocht niet zo zijn. Het Algemeen Overleg ging onder andere over bevolkingsgroei, gendergelijkheid, seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR) en extra financiering voor het Global Fund to fight AIDS, Tuberculosis and Malaria. Stuk voor stuk belangrijke onderwerpen, maar het zijn deelonderwerpen die de kern van het probleem, namelijk de versterking van mondiale gezondheidssystemen, niet raken.

De afgelopen maanden vond er in de Tweede Kamer ook een opeenvolging van Algemeen Overleggen plaats over deelonderwerpen gerelateerd aan mondiale gezondheid als Multilaterale Organisaties, Ebola, Noodhulp en Inclusieve ontwikkeling. Wederom belangwekkende onderwerpen, maar een visie van wat Nederland wil en kan met mondiale gezondheid ontbreekt.

Die visie hadden we graag terug gezien tijdens dit Algemeen Overleg. Want het bespreken van deze deelonderwerpen zonder een heldere visie over mondiale gezondheidssystemen leidt tot versnippering en tot beslissingen die slechts kortetermijnoplossingen bieden voor geïsoleerde gezondheidsuitdagingen.

Waarom is het dan zo belangrijk om versterking van gezondheidssystemen mondiaal en als een geheel te benaderen? Investeren in de versterking van gezondheidssystemen dient meerdere doelen. Het draagt bij aan verduurzaming van de gezondheidszorg wereldwijd, toekomstbestendig zorgpersoneelsbeleid, bescherming tegen epidemieën en vooruitgang in SRGR. Daarom zou een overheid die resultaat wil boeken op het gebied van mondiale gezondheid zich moeten richten op systeemversterking en niet alleen op deelbelangen.

Hier liggen kansen voor Nederland. Het is daarom teleurstellend dat onze oproep voor een langetermijnvisie niet opgevolgd is. Een duurzaam, samenhangend gezondheidsbeleid vraagt namelijk precies om zo’n visie waarin systeemversterking centraal staat. Alleen op die manier kan Nederland een wezenlijke bijdrage leveren aan gezondheid wereldwijd. Daar wordt iedereen beter van.