Gezondheidszorg die voorziet in de behoeften van de bevolking en toegankelijk is voor iedereen – vrouwen en mannen, ongeacht hun inkomen – vergt inzet van voldoende publieke middelen. Gezondheid is geen markt maar een publiek goed, en een universeel mensenrecht.
Onderzoek toont aan dat publieke middelen en een landen-specifieke strategie voor financiering van de zorg cruciaal zijn om het recht op gezondheid te realiseren. Gelijke toegang tot essentiële gezondheidsdiensten voor iedereen is een verantwoordelijkheid van de overheid.
In veel lage- en middeninkomenslanden zijn gezondheidsbudgetten echter niet toereikend om universele toegang tot zorg – oftewel Universal Health Coverage (UHC) – te realiseren, en om voldoende zorgpersoneel aan het werk te zetten en te behouden. Gezondheidsuitgaven bestaan voor een te groot deel uit de eigen bijdrage, waardoor veel mensen de armoede in gedreven worden en inkomens- en genderongelijkheid versterkt worden.
Om duurzame resultaten te behalen bij het versterken van gezondheidssystemen wereldwijd, is het cruciaal dat landen hun budgettaire ruimte voor gezondheid vergroten. Maar dit moet niet alleen aan de landen zelf worden overgelaten. Veel lage inkomenslanden zijn nog afhankelijk van officiële ontwikkelingshulp (ODA) voor het co-financieren van hun gezondheidssystemen. Helaas neemt ODA voor het versterken van gezondheidssystemen te snel af. Aan de andere kant zetten de Wereldbank en donorlanden – inclusief Nederland – een steeds groter deel van ODA in voor het betrekken en versterken van het bedrijfsleven, ook in gezondheid.
De meerwaarde van deze vorm van ODA is nog niet bewezen. Tegelijkertijd worden overheden van lage- en middeninkomenslanden, in het kader van economische hervormingen, veelal nog aangespoord om te bezuinigen op publieke uitgaven. Dit heeft een negatief effect op sociale uitgaven, waaronder gezondheid.
Wemos vindt dat de internationale gemeenschap meer kan en moét bijdragen aan het vergroten van nationale gezondheidsbudgetten. Dit kan door enerzijds ontwikkelingshulp voor gezondheid uit te breiden en beter af te stemmen op landen-specifieke strategieën, en anderzijds door praktijken aan te pakken die het overheidsbudget (voor gezondheid) onnodig beperken.
Binnen het programma Finance for health besteden we ook aandacht aan Wemos-brede thema’s zoals gender en gelijkheid, de verantwoordelijkheden van multilaterale organisaties en hoge inkomenslanden tegenover lage- en middeninkomenslanden, en het betrekken van het maatschappelijk middenveld bij besluitvorming.
Wemos roept op tot het versterken van publieke middelen voor gezondheid
Met dit programma willen we het volgende teweegbrengen:
Aanvullende informatie is te vinden op onze Aid for Trade-pagina
Barbara Fienieg Hoe kunnen we onze financiële uitgaven beter afstemmen op de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDGs)? Deze vraag stond centraal op de derde jaarlijkse conferentie 'Private Finance for Sustainable Development' van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), op 29 januari 2020 in Parijs. Een dag eerder was ik panellid bij een expertbijeenkomst over 'blended [...]
Wat zijn de uitdagingen en trends voor de komende 10 jaar als we Universal Health Coverage (UHC) willen bereiken? Hoe gaan we van commitment naar concrete actie? Deze (en gerelateerde) vragen zullen van 28 jan-2 feb besproken worden op de Prince Mahidol Award Conference (PMAC) in Bangkok, een jaarlijkse internationale conferentie gericht op beleidsvraagstukken omtrent [...]
Verstoort of ondersteunt ontwikkelingshulp nationale gezondheidssystemen? Zorgt het wel of niet voor stabilisering van een oneerlijk mondiaal handelssysteem? In hoeverre wordt het maatschappelijk middenveld vertegenwoordigd in mondiale processen? En hoe gaan we van ontwikkelingshulp naar mondiale solidariteit? Afgelopen oktober en november bespraken maatschappelijke organisaties deze (en nog meer pittige vragen) als onderdeel van de Kampala [...]
Wat een bewogen jaar is het geweest. 2019 was gevuld met samenwerkingen, workshops, nieuwe publicaties, mediamomenten en kennisuitwisseling. En het was het jubileumjaar waarin we terugkeken op 40 jaar werk aan bescherming van mondiale volksgezondheid. We zijn klaar voor 2020! Ons programma Access to Medicines trok vorig jaar brede media-aandacht, zowel in binnen- als buitenland. [...]
Om de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDGs) overal te realiseren, moeten overheden de nadruk op groei van het bruto binnenlands product (BBP) als internationale beleidsdoelstelling, omschreven in SDG8, opgeven en in plaats daarvan focussen op wereldwijde samenwerking, zoals omschreven in SDG17. Dat is een van de belangrijkste conclusies van het artikel ‘How healthy is a ‘healthy economy’? [...]
Kan het versterken van de private sector hand in hand gaan met het versterken van gezondheidssystemen in lage inkomenslanden? We deden een case study in Tanzania waar Nederlands geld voor ontwikkelingshulp - via beleidsinstrumenten om bedrijven te versterken - werd ingezet in de zorgsector. In 'Best Public value for public money? The case of match-funded [...]
